Miá»n Trung còn gá»i là Trung Bá»™, nằm ở phần giữa lãnh thổ và là má»™t trong ba vùng chÃnh (gồm Bắc Bá»™, Trung Bá»™ và Nam Bá»™) cá»§a Việt Nam. Lịch sá» Trung Bá»™ được gá»i bằng các tên khác nhau như Trung Kỳ (thá»i thuá»™c Pháp), An Nam (theo cách ngưá»i Pháp gá»i), và Trung phần (thá»i Việt Nam Cá»™ng hoà ). Trải qua những tiến trình lịch sá», vùng Trung Bá»™ được xem như trạm trung chuyển, đất dừng chân khi ngưá»i Việt cổ di cư vá» phÃa Nam. Tên gá»i Trung Bá»™ được dùng sau khi vua Bảo Äại thà nh láºp cÆ¡ quan hà nh chÃnh cấp vùng cao hÆ¡n tỉnh và o năm 1945, thay cho tên gá»i Trung Kỳ gợi nhá»› thá»i kỳ bị Pháp đô há»™, và còn được các tà i liệu chÃnh thức cá»§a chÃnh phá»§ Việt Nam Dân chá»§ Cá»™ng hòa sá» dụng. Tên gá»i nà y cÅ©ng được nhiá»u ngưá»i sá» dụng cho đến ngà y nay
Miá»n Trung có phÃa Bắc giáp khu vá»±c đồng bằng Sông Hồng và Trung du miá»n núi vùng Bắc Bá»™; phÃa Nam giáp các tỉnh Bình Phước, Äồng Nai và Bà Rịa-VÅ©ng Tà u vùng Nam Bá»™; phÃa Äông giáp Biển Äông; phÃa Tây giáp 2 nước Là o và Campuchia. Dải đất miá»n Trung được bao bá»c bởi những dãy núi chạy dá»c bá» phÃa Tây và sưá»n bá» biển phÃa Äông, vùng có chiá»u ngang theo hướng Äông – Tây hẹp nhất Việt Nam (khoảng 50km) và nằm trên địa bà n tỉnh Quảng Bình.
Äịa hình miá»n Trung gồm 3 khu vá»±c cÆ¡ bản là Bắc Trung Bá»™, Tây Nguyên và Nam Trung Bá»™.
Bắc Trung Bá»™ bao gồm các dãy núi phÃa Tây. NÆ¡i giáp Là o có độ cao trung bình và thấp. Riêng miá»n núi phÃa Tây tỉnh Thanh Hoá có độ cao từ 1000 – 1500m. Khu vá»±c miá»n núi Nghệ An – Hà TÄ©nh là đầu nguồn cá»§a dãy Trưá»ng SÆ¡n có địa hình rất hiểm trở, phần lá»›n các núi cao nằm dải dác ở đây. Các miá»n đồng bằng có tổng diện tÃch khoảng 6.200km2, trong đó đồng bằng Thanh Hoá do nguồn phù sa từ sông Mã và sông Chu bồi đắp, chiếm gần má»™t ná»a diện tÃch và là đồng bằng rá»™ng nhất cá»§a Trung Bá»™.
Tây Nguyên có diện tÃch khoảng 544737km2, nằm vá» vị trà phÃa Tây và Tây Nam Trung Bá»™ (phÃa Tây dãy Trưá»ng SÆ¡n). Tây Nguyên có phÃa Tây giáp 2 nước Là o và Campuchia, phÃa Äông giáp khu vá»±c kinh tế Nam Trung Bá»™ và phÃa Nam giáp khu vá»±c Äông Nam Bá»™. Äịa hình Tây Nguyên Ä‘a dạng, phức tạp, chá»§ yếu là cao nguyên vá»›i núi cao ở độ cao từ 250 – 2500m.
Nam Trung Bá»™ thuá»™c khu vá»±c cáºn giáp biển. Äịa hình ở đây bao gồm đồng bằng ven biển và núi thấp, có chiá»u ngang theo hưá»ng Äông – Tây (trung bình 40 – 50km), hạn hẹp hÆ¡n so vá»›i Bắc Trung Bá»™ và Tây Nguyên. Có hệ thống sông ngòi ngắn và dốc, bá» biển sâu vá»›i nhiá»u Ä‘oạn khúc khuá»·u, thá»m lục địa hẹp. Các miá»n đồng bằng có diện tÃch không lá»›n do các dãy núi phÃa Tây trải dá»c theo hướng Nam tiến dần ra sát biển và có hướng thu hẹp dần diện tÃch lại. Äồng bằng chá»§ yếu do sông và biển bồi đắp, khi hình thà nh nên thưá»ng bám sát theo các chân núi.
Xét chung, địa hình Trung Bá»™ có độ cao thấp dần từ khu vá»±c miá»n núi xuống đồi gò trung du, xuôi xuống các đồng bằng phÃa trong dải cồn cát ven biển rồi ra đến các đảo ven bá».
Trung Bá»™ là vùng văn hoá có lịch sá» khai phá muá»™n hÆ¡n so vá»›i Nam Bá»™ và không thuá»™c địa bà n tụ cư lâu Ä‘á»i cá»§a ngưá»i Việt như ở Bắc Bá»™ ngoại trừ Thanh Hóa, Nghệ An và Hà TÄ©nh. Là nÆ¡i định cư cá»§a các tiểu vương quốc Chăm-pa. Vì váºy đặc Ä‘iểm căn bản văn hoá vùng miá»n chá»§ yếu mang dấu tÃch cá»§a văn hoá Chăm-pa. Nhiá»u di sản văn hoá hữu thể còn tồn tại từ thá»i đó đến nay như tháp Chăm ở Huế, tháp Äôi Liá»…u, Cốc Thượng, Núi Rùa ở Quảng Nam, Äà Nẵng được xem như những đại diện tiêu biểu cho các giai Ä‘oạn phát triển nghệ thuáºt và kiến trúc đối vá»›i lịch sá» cá»§a ná»n văn hoá Trung Bá»™.
So sánh vá»›i 2 vùng Bắc Bá»™ và Nam Bá»™ thì Trung Bá»™ thể hiện rõ nét là má»™t vùng đệm mang tÃnh trung gian. NÆ¡i đây phần nà o đã chịu sá»± ảnh hưởng từ các yếu tố tá»± nhiên là núi non, biển, sông ngòi, các đầm và đồng bằng, và o trong các thà nh tố văn hoá vùng. Thể hiện qua các loại hình văn hóa, táºp tục xã há»™i nói chung và cuá»™c sống trong các là ng, xã đồng bằng ven biển nói riêng. Các là ng nghá» nông nghiệp, ngư nghiệp, thá»§ công, có hoạt động Ä‘an xen, há»— trợ nhau. Äiển hình là các ngà y lá»… cúng đình cá»§a là ng nghá» nông nghiệp và đồng thá»i là lá»… cúng cá ông cá»§a là ng nghỠđánh cá, phần do vùng Trung Bá»™ gồm có những tiểu đồng bằng nhá» hẹp, bám sát và o các chân núi ven biển.
Khà háºu quanh năm trong vùng không được thuáºn lợi và tÃnh chất văn hoá vùng miá»n chịu sá»± chi phối mạnh cá»§a Ä‘iá»u kiện tá»± nhiên vốn luôn khắc nghiệt nà y. Tuy văn hóa Trung Bá»™ có những đặc Ä‘iểm riêng biệt vá»›i các vùng khác, nhưng xuất phát từ hệ thống địa lý liá»n má»™t dải, lại có mối quan hệ tương há»— giữa các vùng miá»n trong lịch sá» phát triển nên vừa có tÃnh đặc trưng lại vừa tương đồng vá»›i ná»n văn hoá chÃnh thể.
Từ năm 1993, khi cố đô Huế và tiếp đó là đô thị cổ Há»™i An, Mỹ SÆ¡n, nhã nhạc cung đình Huế, vưá»n quốc gia Phong Nha – Kẻ Bà ng lần lượt được công nháºn là di sản văn hóa thế giá»›i đã tạo ra má»™t dáng vẻ má»›i cho sá»± phát triển ngà nh du lịch miá»n Trung. NÆ¡i đây còn có trên 80 di tÃch lịch sá», văn hóa đã được xếp hạng, nhiá»u bãi biển đẹp nhất Việt Nam và má»™t số hệ sinh thái Ä‘iển hình như đầm phá, vùng cát, san hô.
Gắn vá»›i hà nh lang kinh tế Äông – Tây bởi các cá»a khẩu quốc tế trên biên giá»›i Việt Nam – Là o gồm có cá»a khẩu Cầu Treo (Hà TÄ©nh), cá»a khẩu Chalo ( Quảng Bình), cá»a khẩu Lao Bảo (Quảng Trị), cá»a khẩu Äắc á»c (Quảng Nam), cá»a khẩu Bá» Y (Kon Tum); Các bãi tắm, vịnh đẹp dá»c biển miá»n Trung; Các di sản văn hóa váºt thể và phi váºt thể, di sản thiên nhiên phục vụ việc tham quan – nghiên cứu (từ Phòng Nha đến Huế, Há»™i An, Mỹ SÆ¡n…); Những thương hiệu ẩm thá»±c miá»n Trung nổi tiếng vá»›i các món ăn Huế và đặc biệt là các món ăn đặc sản biển; Những trung tâm mua sắm, sản xuất hà ng lưu niệm đáp ứng nhu cầu mua bán cá»§a du khách; Các lá»… há»™i được nghiên cứu và mở rá»™ng trong nhiá»u địa phương. ChÃnh là những Ä‘iá»u kiện đã trở thà nh chuá»—i sản phẩm du lịch thu hút sá»± phát triển kinh tế cho toà n vùng.
Tổng nguồn vốn đầu tư cho kinh tế du lịch miá»n Trung và Tây Nguyên cho đến năm 2005 là 240,6 triệu USD và cho giai Ä‘oạn đầu tư phát triển tiếp theo từ năm 2006 đến năm 2010 là 1.131 triệu USD.
Du lịch miá»n Trung, du khách sẽ có cÆ¡ há»™i táºn hưởng những bãi biển tuyệt đẹp như bãi biển Lăng Cô, bãi biển Cà Ná, Cá»a Äại. Äặc biệt, bãi biển Äà Nẵng còn được tạp chà uy tÃn hà ng đầu cá»§a Mỹ, Forbes chá»n là má»™t trong 6 bãi biển đẹp nhất thế giá»›i. Những khu nghỉ dưỡng cao cấp phục vụ những du khách khó tÃnh nhất. Du lịch sông nước là má»™t trong những nét quyến rÅ© cá»§a miá»n Trung, du khách có thể xuôi theo dòng sông Hương, ngắm cảnh sắc đẹp và tÄ©nh lặng như tranh thá»§y mặc. Phố cổ Há»™i An – má»™t trong 10 Ä‘iểm dừng chân tuyệt vá»i nhất châu à do tạp chà nổi tiếng Smart Travel Asia bình chá»n. Má»™t địa Ä‘iểm lý tưởng du lịch miá»n Trung nữa là Äại ná»™i kinh thà nh Huế, đặc biệt sinh động vá»›i cảnh sắc Äại ná»™i trong ánh đèn đêm. Ngà nh du lịch miá»n Trung mang cả sá»± hiện đại và năng động, kết hợp trong đó là những nét văn hóa truyá»n thống dân gian, dân tá»™c.