Thà nh phố Hồ Chà Minh là thà nh phố đông dân nhất, đồng thá»i cÅ©ng là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục quan trá»ng cá»§a Việt Nam.
Vùng đất nà y ban đầu được gá»i là Prey Nokor, thà nh phố sau đó hình thà nh nhá» công cuá»™c khai phá miá»n Nam cá»§a nhà Nguyá»…n. Năm 1698, Nguyá»…n Hữu Cảnh cho láºp phá»§ Gia Äịnh, đánh dấu sá»± ra Ä‘á»i thà nh phố. Khi ngưá»i Pháp và o Äông Dương, để phục vụ công cuá»™c khai thác thuá»™c địa, thà nh phố Sà i Gòn được thà nh láºp và nhanh chóng phát triển, trở thà nh má»™t trong hai đô thị quan trá»ng nhất Việt Nam, được mệnh danh Hòn ngá»c Viá»…n Äông hay Paris Phương Äông. Sà i Gòn là thá»§ đô cá»§a Liên Bang Äông Dương giai Ä‘oạn 1887-1901. Năm 1954, Sà i Gòn trở thà nh thá»§ đô cá»§a Việt Nam Cá»™ng hòa và thà nh phố hoa lệ nà y trở thà nh má»™t trong những đô thị quan trá»ng cá»§a vùng Äông Nam Ã. Việt Nam Cá»™ng hòa sụp đổ năm 1975, lãnh thổ Việt Nam hoà n toà n thống nhất. Ngà y 2 tháng 7 năm 1976, Quốc há»™i nước Việt Nam thống nhất quyết định đổi tên Sà i Gòn thà nh "Thà nh phố Hồ Chà Minh", theo tên vị Chá»§ tịch nước đầu tiên cá»§a Việt Nam Dân chá»§ Cá»™ng hòa.
Nằm trong vùng chuyển tiếp giữa miá»n Äông Nam Bá»™ và Tây Nam Bá»™, Thà nh phố Hồ Chà Minh ngà y nay bao gồm 19 quáºn và 5 huyện, tổng diện tÃch 2.095,01 km². Theo kết quả Ä‘iá»u tra dân số chÃnh thức và o thá»i Ä‘iểm 0 giá» ngà y 1 tháng 4 năm 2009 thì dân số thà nh phố là 7.162.864 ngưá»i (chiếm 8,34% dân số Việt Nam), máºt độ trung bình 3.419 ngưá»i/km². Äến ngà y 1/4/2010 theo số liệu cá»§a Tổng cục Thống kê, dân dố thà nh phố tăng lên 7.382.287 ngưá»i. Tuy nhiên nếu tÃnh những ngưá»i cư trú không đăng ký thì dân số thá»±c tế cá»§a thà nh phố vượt trên 8 triệu ngưá»i.
Giữ vai trò quan trá»ng trong ná»n kinh tế Việt Nam, Thà nh phố Hồ Chà Minh chiếm 21,3 % tổng sản phẩm (GDP) và 29,38 % tổng thu ngân sách cá»§a cả nước. Nhá» Ä‘iá»u kiện tá»± nhiên thuáºn lợi, Thà nh phố Hồ Chà Minh trở thà nh má»™t đầu mối giao thông quan trá»ng cá»§a Việt Nam và Äông Nam Ã, bao gồm cả đưá»ng bá»™, đưá»ng sắt, đưá»ng thá»§y và đưá»ng không. Và o năm 2007, thà nh phố đón khoảng 3 triệu khách du lịch quốc tế, tức 70 % lượng khách và o Việt Nam. Các lÄ©nh vá»±c giáo dục, truyá»n thông, thể thao, giải trÃ, Thà nh phố Hồ Chà Minh Ä‘á»u giữ vai trò quan trá»ng báºc nhất.
Tuy váºy, Thà nh phố Hồ Chà Minh Ä‘ang phải đối diện vá»›i những vấn đỠcá»§a má»™t đô thị lá»›n có dân số tăng quá nhanh. Trong ná»™i ô thà nh phố, đưá»ng sá trở nên quá tải, thưá»ng xuyên ùn tắc. Hệ thống giao thông công cá»™ng kém hiệu quả. Môi trưá»ng thà nh phố cÅ©ng Ä‘ang bị ô nhiá»…m do phương tiện giao thông, các công trưá»ng xây dá»±ng và công nghiệp sản xuất.
Vị trÃ, địa hình
Thà nh phố Hồ Chà Minh có tá»a độ 10°10' – 10°38' Bắc và 106°22' – 106°54' Äông, phÃa Bắc giáp tỉnh Bình Dương, Tây Bắc giáp tỉnh Tây Ninh, Äông và Äông Bắc giáp tỉnh Äồng Nai, Äông Nam giáp tỉnh Bà Rịa - VÅ©ng Tà u, Tây và Tây Nam giáp tỉnh Long An và Tiá»n Giang. Nằm ở miá»n Nam Việt Nam, Thà nh phố Hồ Chà Minh cách Hà Ná»™i 1.730 km theo đưá»ng bá»™, trung tâm thà nh phố cách bá» biển Äông 50 km theo đưá»ng chim bay. Vá»›i vị trà tâm Ä‘iểm cá»§a khu vá»±c Äông Nam Ã, Thà nh phố Hồ Chà Minh là má»™t đầu mối giao thông quan trá»ng vá» cả đưá»ng bá»™, đưá»ng thá»§y và đưá»ng không, nối liá»n các tỉnh trong vùng và còn là má»™t cá»a ngõ quốc tế
Nằm trong vùng chuyển tiếp giữa miá»n Äông Nam Bá»™ và đồng bằng sông Cá»u Long, địa hình thà nh phố thấp dần từ Bắc xuống Nam và từ Tây sang Äông. Vùng cao nằm ở phÃa Bắc - Äông Bắc và má»™t phần Tây Bắc, trung bình 10 đến 25 mét. Xen kẽ có má»™t số gò đồi, cao nhất lên tá»›i 32 mét như đồi Long Bình ở quáºn 9. Ngược lại, vùng trÅ©ng nằm ở phÃa Nam - Tây Nam và Ãông Nam thà nh phố, có độ cao trung bình trên dưới 1 mét, nÆ¡i thấp nhất 0,5 mét. Các khu vá»±c trung tâm, má»™t phần các quáºn Thá»§ Äức, quáºn 2, toà n bá»™ huyện Hóc Môn và quáºn 12 có độ cao trung bình, khoảng 5 tá»›i 10 mét
Thà nh phố Hồ Chà Minh gồm có bốn điểm cực:
Cực Bắc là xã Phú Mỹ Hưng, huyện Củ Chi.
Cực Tây là xã Thái Mỹ, huyện Củ Chi.
Cá»±c Nam là xã Long Hòa, huyện Cần Giá».
Cá»±c Äông là xã Thạnh An, huyện Cần Giá».
Äịa chất, thá»§y văn
Äịa chất Thà nh phố Hồ Chà Minh bao gồm chá»§ yếu là hai tướng trầm tÃch Pleistocen và Holocen lá»™ ra trên bá» mặt. Trầm tÃch Pleistocen chiếm hầu hết phần Bắc, Tây Bắc và Äông Bắc thà nh phố. Dưới tác động cá»§a các yếu tố tá»± nhiên và hoạt động cá»§a con ngưá»i, trầm tÃch phù sa cổ hình thà nh nhóm đất đặc trưng riêng: đất xám. Vá»›i hÆ¡n 45 nghìn hecta, tức khoảng 23,4 % diện tÃch thà nh phố, đất xám ở Thà nh phố Hồ Chà Minh có ba loại: đất xám cao, đất xám có tầng loang lổ đỠvà ng và hiếm hÆ¡n là đất xám gley. Trầm tÃch Holocen ở Thà nh phố Hồ Chà Minh có nhiá»u nguồn gốc: biển, vÅ©ng vịnh, sông biển, bãi bồi... hình thà nh nhiá»u loại đất khác nhau: nhóm đất phù sa biển vá»›i 15.100 ha, nhóm đất phèn vá»›i 40.800 ha và đất phèn mặn vá»›i 45.500 ha. Ngoà i ra còn có má»™t diện tÃch khoảng hÆ¡n 400 ha là "giồng" cát gần biển và đất feralite và ng nâu bị xói mòn trÆ¡ sá»i đá ở vùng đồi gò
Vá» thá»§y văn, nằm ở vùng hạ lưu hệ thống sông Ãồng Nai - Sà i Gòn, Thà nh phố Hồ Chà Minh có mạng lưới sông ngòi kênh rạch rất Ä‘a dạng. Sông Ãồng Nai Bắt nguồn từ cao nguyên Lâm Viên, hợp lưu bởi nhiá»u sông khác, có lưu vá»±c lá»›n, khoảng 45.000 km². Vá»›i lưu lượng bình quân 20–500 m³/s, hà ng năm cung cấp 15 tá»· m³ nước, sông Äồng Nai trở thà nh nguồn nước ngá»t chÃnh cá»§a thà nh phố. Sông Sà i Gòn bắt nguồn từ vùng Há»›n Quản, chảy qua Thá»§ Dầu Má»™t đến Thà nh phố Hồ Chà Minh, vá»›i chiá»u dà i 200 km và chảy dá»c trên địa pháºn thà nh phố dà i 80 km. Sông Sà i Gòn có lưu lượng trung bình và o khoảng 54 m³/s, bá» rá»™ng tại thà nh phố khoảng 225 m đến 370 m, độ sâu tá»›i 20 m. Nhá» hệ thống kênh Rạch Chiếc, hai con sông Äồng Nai và Sà i Gòn nối thông ở phần ná»™i thà nh mở rá»™ng. Má»™t con sông nữa cá»§a Thà nh phố Hồ Chà Minh là sông Nhà Bè, hình thà nh ở nÆ¡i hợp lưu hai sông Äồng Nai và Sà i Gòn, chảy ra biển Äông bởi hai ngả chÃnh Soà i Rạp và Gà nh Rái. Trong đó, ngả Gà nh Rái chÃnh là đưá»ng thá»§y chÃnh cho tà u ra và o bến cảng Sà i Gòn. Ngoà i các con sông chÃnh, Thà nh phố Hồ Chà Minh còn có má»™t hệ thống kênh rạch chằng chịt: Láng The, Bà u Nông, rạch Tra, Bến Cát, An Hạ, Tham Lương, Cầu Bông, Nhiêu Lá»™c-Thị Nghè, Bến Nghé, Lò Gốm, Kênh Tẻ, Tà u HÅ©, Kênh Ãôi...Hệ thống sông, kênh rạch giúp Thà nh phố Hồ Chà Minh trong việc tưới tiêu, nhưng do chịu ảnh hưởng dao động triá»u bán nháºt cá»§a biển Ãông, thá»§y triá»u thâm nháºp sâu đã gây nên những tác động xấu tá»›i sản xuất nông nghiệp và hạn chế việc tiêu thoát nước ở khu vá»±c ná»™i thà nh
Nhá» trầm tÃch Pleistocen, khu vá»±c phÃa Bắc Thà nh phố Hồ Chà Minh có được lượng nước ngầm khá phong phú. Nhưng vá» phÃa Nam, trên trầm tÃch Holocen, nước ngầm thưá»ng bị nhiá»…m phèn, nhiá»…m mặn. Khu vá»±c ná»™i thà nh cÅ© có lượng nước ngầm đáng kể, tuy chất lượng không thá»±c sá»± tốt, vẫn được khai thác chá»§ yếu ở ba tầng: 0–20 m, 60–90 m và 170–200 m (tầng trầm tÃch Miocen). Tại Quáºn 12, các huyện Hóc Môn và Cá»§ Chi, chất lượng nước tốt, trữ lượng dồi dà o, thưá»ng được khai thác ở tầng 60–90 m, trở thà nh nguồn nước bổ sung quan trá»ng.
Khà háºu, thá»i tiết
Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa cáºn xÃch đạo, Thà nh phố Hồ Chà Mình có nhiệt độ cao Ä‘á»u trong năm và hai mùa mưa – khô rõ rệt. Mùa mưa được bắt đầu từ tháng 5 tá»›i tháng 11, còn mùa khô từ tháng 12 tá»›i tháng 4 năm sau. Trung bình, Thà nh phố Hồ Chà Minh có 160 tá»›i 270 giá» nắng má»™t tháng, nhiệt độ trung bình 27 °C, cao nhất lên tá»›i 40 °C, thấp nhất xuống 13,8 °C. Hà ng năm, thà nh phố có 330 ngà y nhiệt độ trung bình 25 tá»›i 28 °C. Lượng mưa trung bình cá»§a thà nh phố đạt 1.949 mm/năm, trong đó năm 1908 đạt cao nhất 2.718 mm, thấp nhất xuống 1.392 mm và o năm 1958. Má»™t năm, ở thà nh phố có trung bình 159 ngà y mưa, táºp trung nhiá»u nhất và o các tháng từ 5 tá»›i 11, chiếm khoảng 90%, đặc biệt hai tháng 6 và 9. Trên phạm vi không gian thà nh phố, lượng mưa phân bố không Ä‘á»u, khuynh hướng tăng theo trục Tây Nam – Ãông Bắc. Các quáºn ná»™i thà nh và các huyện phÃa Bắc có lượng mưa cao hÆ¡n khu vá»±c còn lại
Thà nh phố Hồ Chà Minh chịu ảnh hưởng bởi hai hướng gió chÃnh là gió mùa Tây – Tây Nam và Bắc – Ãông Bắc. Gió Tây – Tây Nam từ Ấn Äá»™ Dương, tốc độ trung bình 3,6 m/s, và o mùa mưa. Gió Gió Bắc – Ãông Bắc từ biển Äông, tốc độ trung bình 2,4 m/s, và o mùa khô. Ngoà i ra còn có gió tÃn phong theo hướng Nam – Äông Nam và o khoảng tháng 3 tá»›i tháng 5, trung bình 3,7 m/s. Có thể nói Thà nh phố Hồ Chà Minh thuá»™c vùng không có gió bão. CÅ©ng như lượng mưa, độ ẩm không khà ở thà nh phố lên cao và o mùa mưa (80%), và xuống thấp và o mùa khô (74,5%). Bình quân độ ẩm không khà đạt 79,5%/năm
Vá»›i tốc độ gia tăng dân số quá nhanh, cÆ¡ sở hạ tầng chưa kịp quy hoạch nâng cấp tổng thể, ý thức má»™t số ngưá»i dân lại quá kém trong nháºn thức và bảo vệ môi trưá»ng chung... Vì váºy, Thà nh phố Hồ Chà Minh hiện nay Ä‘ang phải đối mặt vá»›i vấn đỠô nhiá»…m môi trưá»ng quá lá»›n. Hiện trạng nước thải không được xá» lý đổ thẳng và o hệ thống sông ngòi còn rất phổ biến. Nhiá»u cÆ¡ sở sản xuất, bệnh viện và cÆ¡ sở y tế chưa có hệ thống xá» lý nước thải là má»™t thá»±c trạng đáng báo động. Tại cụm công nghiệp Tham Lương, nguồn nước bị nhiá»…m bẩn bởi chất thải công nghiệp vá»›i tổng lượng nước thải ước tÃnh 500.000 m³/ngà y. Sông Sà i Gòn, mức độ ô nhiá»…m vi sinh chá»§ yếu do hoạt động nuôi trồng thuá»· sản gây ra vượt tiêu chuẩn cho phép đến 220 lần. Cho tá»›i 2008, vẫn chưa có giải pháp cụ thể nà o để chấm dứt tình trạng ô nhiá»…m nà y
Lượng rác thải ở Thà nh phố Hồ Chà Minh lên tá»›i 6.000 tấn/ngà y, trong đó má»™t phần lượng rác thải rắn không được thu gom hết. Kết quả quan trắc năm 2007 cho thấy, so vá»›i năm 2006, sá»± ô nhiá»…m hữu cÆ¡ tăng 2 đến 4 lần. Các phương tiện giao thông, hoạt động xây dá»±ng, sản xuất... còn góp phần gây ô nhiá»…m không khÃ. Khu vá»±c ngoại thà nh, đất cÅ©ng bị ô nhiá»…m do tồn Ä‘á»ng thuốc bảo vệ thá»±c váºt từ sản xuất nông nghiệp gây nên
Tình trạng ngáºp lụt trong trung tâm thà nh phố Ä‘ang ở mức báo động cao, xảy ra cả trong mùa khô. Diện tÃch khu vá»±c ngáºp lụt khoảng 140 km2 vá»›i 85% Ä‘iểm ngáºp nước nằm ở khu vá»±c trung tâm. Thiệt hại do ngáºp nước gây ra ước tÃnh 8 tá»· đồng má»—i năm. Nguyên nhân là do hệ thống cống thoát nước được xây cách đây 50 năm đã xuống cấp. Ngoà i ra, việc xây dá»±ng các khu công nghiệp và đô thị ở khu vá»±c phÃa nam – khu vá»±c thoát nước cá»§a thà nh phố nà y đã là m cho tình hình ngáºp cà ng nghiêm trá»ng hÆ¡n
Trước những bức xúc vá» thá»±c trạng môi trưá»ng, Thà nh phố Hồ Chà Minh Ä‘ang khẩn trương tìm má»i cách nâng cao chất lượng cuá»™c sống cá»§a ngưá»i dân trên địa bà n. Việc trÃch ra má»™t nguồn vốn lá»›n nhiá»u tá»· đồng đầu tư xây dá»±ng hồ sinh há»c cải tạo nước kênh Ba Bò là má»™t và dụ
Äịa danh du lịch Tp.HCM
Tp.HCM: Du Lich Viet Nam mang đến cho bạn cái nhìn tổng thể địa danh du lich TP.HCM với các điểm đến được khách du lich quan tâm nhất