Vùng Tây Bắc là vùng miá»n núi phÃa Tây cá»§a miá»n Bắc Việt Nam, có chung đưá»ng biên giá»›i vá»›i Là o và Trung Quốc. Vùng nà y có khi được gá»i là Tây Bắc Bắc Bá»™ và là má»™t trong 3 tiểu vùng cá»§a Bắc Bá»™ Việt Nam (2 tiểu vùng kia là Vùng Äông Bắc và Äồng bằng sông Hồng).
Không gian địa lý
Không gian địa lý cá»§a vùng Tây Bắc hiện còn chưa được nhất trÃ. Má»™t số ý kiến cho rằng đây là vùng phÃa Nam (hữu ngạn) sông Hồng. Má»™t số ý kiến lại cho rằng đây là vùng phÃa Nam cá»§a dãy núi Hoà ng Liên SÆ¡n. Nhà địa lý há»c Lê Bá Thảo cho rằng vùng Tây Bắc được giá»›i hạn ở phÃa đông bởi dãy núi Hoà ng Liên SÆ¡n và ở phÃa tây là dãy núi Sông Mã.
Äặc Ä‘iểm địa hình
Äịa hình Tây Bắc hiểm trở, có nhiá»u khối núi và dãy núi cao chạy theo hướng Tây Bắc-Äông Nam. Dãy Hoà ng Liên SÆ¡n dà i tá»›i 180 km, rá»™ng 30 km, vá»›i má»™t số đỉnh núi cao trên từ 2800 đến 3000 m. Dãy núi Sông Mã dà i 500 km, có những đỉnh cao trên 1800 m. Giữa hai dãy núi nà y là vùng đồi núi thấp lưu vá»±c sông Äà (còn gá»i là địa máng sông Äà ). Ngoà i sông Äà là sông lá»›n, vùng Tây Bắc chỉ có sông nhá» và suối gồm cả thượng lưu sông Mã. Trong địa máng sông Äà còn có má»™t dãy cao nguyên đá vôi chạy suốt từ Phong Thổ đến Thanh Hóa, và có thể chia nhá» thà nh các cao nguyên Tà Phình, Má»™c Châu, Nà Sản. CÅ©ng có các lòng chảo như Äiện Biên, NghÄ©a Lá»™, Mưá»ng Thanh.
Lịch sỠđịa chất
Lịch sá» hình thà nh vùng Tây Bắc bắt đầu từ cách đây 500 triệu năm và đến bây giá» vẫn tiếp tục. Thuở ban đầu, vùng nà y là biển và chỉ có má»™t số đỉnh ở dãy Hoà ng Liên SÆ¡n và dãy Sông Mã là nổi lên trên mặt biển. Biển liên tục rút ra xa rồi lại lấn và o suốt hà ng trăm triệu năm. Trong quá trình ấy, đã có những sá»± sụt lún mạnh, góp phần hình thà nh các tầng đá phiến và đá vôi. Và o cuối đại Cổ sinh (cách đây chừng 300 triệu năm), dãy Hoà ng Liên SÆ¡n và dãy Sông Mã đã được nâng hẳn lên. Äịa máng sông Äà lúc đó vẫn chìm dưới biển. Cho đến cách đây 150 triệu năm, chu kỳ tạo núi Indochina là m cho hai bỠđịa máng từ từ tiến lại gần nhau, khiến cho trầm tÃch trong địa máng uốn lên thà nh những nếp uốn khổng lồ, đồng thá»i là m cho tầng đá vôi có tuổi cổ hÆ¡n lại trồi lên trên tầng đá phiến, tạo thà nh những cao nguyên đá vôi ngà y nay. Trong quá trình tạo núi, còn có sá»± xâm nháºp cá»§a macma. Kết quả là , vùng Tây Bắc được nâng lên vá»›i má»™t biên độ đến 1000 mét.
Nguy cơ động đất
Vì là địa máng, vùng vỠrất động của trái đất, nên Tây Bắc là vùng có nguy cơ động đất cao nhất Việt Nam.
Vá» mặt hà nh chÃnh, vùng Tây Bắc gồm 6 tỉnh vá»›i diện tÃch trên 5,64 triệu ha vá»›i 3,5 triệu dân:
Hòa Bình
Sơn La
Äiện Biên
Lai Châu
LÃ o Cai
Yên Bái
Mặc dù má»™t số phần cá»§a Phú Thá» và 2 tỉnh Là o Cai, Yên Bái nằm ở hữu ngạn sông Hồng, do dòng sông chạy qua giữa địa pháºn các tỉnh nà y, song phạm vi hà nh chÃnh cá»§a vùng Tây Bắc không bao gồm Phú Thá», đôi khi 2 tỉnh Là o Cai, Yên Bái cÅ©ng được xếp và o Äông Bắc Bá»™. Tuy nhiên, hiện nay trụ sở cá»§a Ban chỉ đạo Tây Bắc nằm ở thà nh phố Yên Bái, Yên Bái.
Các sắc tộc và Văn hóa
Vá» cÆ¡ bản, vùng Tây Bắc là không gian văn hóa cá»§a dân tá»™c Thái, nổi tiếng vá»›i Ä‘iệu múa xòe tiêu biểu là điệu múa xòe hoa rất nổi tiếng được nhiá»u ngưá»i biết đến. Thái là dân tá»™c có dân số lá»›n nhất vùng. Ngoà i ra, còn khoảng 20 dân tá»™c khác như H'Mông, Nùng... Ai đã từng qua Tây Bắc không thể quên được hình ảnh những cô gái Thái vá»›i những bá»™ váy áo tháºt rá»±c rỡ đặc trưng cho Tây Bắc.
Lịch sá»
Tại vùng Tây Bắc thá»i Pháp thuá»™c đã láºp ra xứ Thái tá»± trị. Năm 1955, Khu tá»± trị Thái-Mèo được thà nh láºp, gồm 3 tỉnh Lai Châu, SÆ¡n La và NghÄ©a Lá»™, và đến năm 1962 gá»i là Khu tá»± trị Tây Bắc. Khu tá»± trị nà y giải thể năm 1975.
Quân sự
Vùng Tây Bắc có vị trà chiến lược trong an ninh-quốc phòng. Hiện nay, vùng Tây Bắc do Quân khu 2 bảo vệ.
Trong thá»i kỳ kháng chiến chống Pháp, nÆ¡i đây đã diá»…n ra nhiá»u tráºn đánh và chiến dịch quân sá»± ác liệt mà đỉnh cao là chiến dịch Äiện Biên Phá»§. Ngoà i ra còn có tráºn Nà Sản cÅ©ng trong thá»i kì Chiến tranh Äông Dương
Äịa danh du lịch Tây Bắc
Tây Bắc: Du Lich Viet Nam mang đến cho bạn cái nhìn tổng thể địa danh du lich Tay Bac với các điểm đến được khách du lich quan tâm nhất